معرفی رشته و گرایش ارشد شیمی علوم پایه
تعریف شیمی علوم پایه
واژه شیمی (chemistry) ریشه در واژه کیمیا دارد، به عقیده پیشینیان کیمیا اکسیری است که مس را به طلا تبدیل می کند. علم شیمی به مطالعه و بررسی اتم، مولکول، عناصر، ساختار شیمیایی، خواص و رفتار مواد و ترکیبات شیمیایی می پردازد. گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی به دو گرایش شیمی محض و شیمی کاربردی خلاصه می شود اما در مقاطع بالاتر با گرایش های جزئی تر و متنوع تری روبرو هستیم که در ادامه با همه گرایش های رشته شیمی آشنا می شویم.
گرایش های این رشته در مقطع ارشد عبارتند از :
- شیمی کاربردی
- شیمی آلی
- شیمی معدنی
- شیمی فیزیک
- شیمی تجزیه
- نانو شیمی
- پلیمر
- شیمی دریا
- فیتو شیمی
- شیمی دارویی
گرایش شیمی کاربردی
دروس این گرایش دروس تئوری و کاربردی در صنعت را شامل می شود اما تعداد درس و واحد های دروس کاربردی این رشته از دروس تئوری آن بیشتر است. در این رشته درس های ریاضی و فیزیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است بطوریکه ضعف در این دروس برای ادامه تحصیل در این رشته شما را با مشکل روبرو می کند. کاربرد رشته شیمی کاربردی در صنعت و همچنین فعالیت در محیط آزمایشگاهی و تحقیقاتی است.
گرایش شیمی آلی
رشته های زیست شناسی و پزشکی پایه و اساس رشته شیمی آلی هستند. در این گرایش ترکیبات آلی مورد تحقیق و بررسی قرار می گیرند. از سوی دیگر می دانیم که کربن فراوان ترین و پایه ای ترین عنصر طبیعت است و برای بررسی و شناسایی طبیعت باید در ابتدا از بررسی این عنصر شروع کرد از این رو شیمی آلی را علم ترکیبات کربنی نیز می نامند.
شیمی آلی در صنعت های گسترده ای از جمله دارو، پلاستیک، رنگ، کاغذ، سوخت، البسه و ... بکار می آید.
گرایش شیمی معدنی
در این گرایش از علوم شیمی با مواد معدنی (کانی ها) و خواص آن ها آشنا می شوید. شیمی معدنی گروه بزرگی از دانش شیمی است که شامل بررسی ، تحلیل وتفسیر فرضیه های واکنش ها و خاصیت های تمامی عنصر ها و ترکیباتشان بجز هیدروکربن ها و بعضی از مشتقات آنهاست. از ترکیبات معدنی در کاتالیزور ها، پوشش، دارو، سوخت و ... استفاده می شود.
گرایش شیمی فیزیک
این گرایش شاخه ای از علم شیمی است که برای حل مسئله های شیمی از قوانین و قواعد فیزیک استفاده می شود. به بیان دیگر در این گرایش هدف یادگیری قواعد فیزیک برای تشریح و توضیح مسائل شیمی است. شاخه های پرطرفدار این رشته به دو دسته روش های تجربی و روش نظری و محاسباتی است که در ادامه به توضیح هر کدام میپردازیم.
روش اول که از آن به عنوان روش تجربی یاد شد شامل: الکتروشیمی، سینتیک و نانو است. این شاخه ها به ویژه سینتیک و نانو در صنعت و تکنولوژی کاربرد و بازارکار خوبی دارند.
روش دوم که روش نظری و محاسباتی نام برده شد شاخه های گسترده تری دارد و اکثر فعالیت های شیمی فیزیک صورت گرفته در کشور شامل این روش است زیرا در این روش فقط به یک کامپیوتر نیاز دارید، در غیر صورت شاخه های : شیمی کوانتوم، شیمی سطح، شبیه سازی مولکولی و ترمودینامیک آماری مورد مطالعه قرار میگیرد.
گرایش شیمی تجزیه
شاخه ای از علم شیمی است که در آن به مطالعه و بررسی روش های جداسازی ،شناسایی و بررسی کمی اجزا طبیعی و مصنوعی پرداخته می شود. و همچنین در موارد مختلف نظیر کنترل کیفیت محصول، نمایش آلوده کننده ها، مطالعات پزشکی بالینی، عیارگیری و .... استفاده می شود.
گرایش نانو شیمی
امروزه فناوری نانو در تمام علوم کاربرد دارد و جزء جدایی ناپذیر از زندگی انسان است و اهمیت آن هر روز افزایش می یابد.در این گرایش به مطالعه شیمی مواد از دید نانو ،در اشل ذره ای و نانومتری، پرداخته می شود. به طور کلی فناوری نانو یا نانو تکنولوژی رشته ای از علوم فناوری، کاربردی و تحقیقاتی است که موضوعات وسیعی از جمله پلیمر، پوشاک، سوخت، دارو، رنگ و... را پوشش می دهد. هدف از آموزش این گرایش دستیابی به محصولات با کیفیت تر با هزینه کمتر است. بعد از فارغ التحصیلی در این رشته میتوانید در شرکت های دانش بنیان مشغول به کار شوید.
گرایش پلیمر
در این گرایش به بررسی فرایند تولید قطعات پلیمری از مونومر و مواد اولیه پرداخته می شود. هدف در این رشته تولید محصولات پلیمری از جمله: پلاستیک، لاستیک، چسب ها، رزین و ... که از مواد مورد استفاده در صنعت است.
پلیمر در صنایع مختلفی کاربرد و اهمیت دارد از جمله صنایع نظامی، خودروسازی، هوایی، پوشاک، الکترونیک، کشاورزی، پزشکی و ... به همین علت فرصت های شغلی در این گرایش زیادند.
گرایش شیمی دریا
گرایش شیمی اقیانوس یا شیمی دریا، Ocean chemistry، یکی از شاخه های علم شیمی است که در آن به بررسی و مطالعه ساختاردریا ومسائل شیمی آب پرداخته می شود. این گرایش از سال 88 وارد مجموعه شیمی شده اما نسبت به مابقی گرایش های رشته شیمی کمتر مورد توجه بوده است.
با توجه به اینکه کشور ایران در شمال و جنوب دارای سواحل گسترده ای است اهمیت و بازارکار این رشته مورد توجه قرار میگیرد. کارشناسان ارشد شیمی دریا به بررسی مسائل مربوط به شیمی آب ،معدن و کانی، نفت وگاز شیمی آلاینده ها و بطورکلی مسائل مهم در دریا می پردازند.
گرایش فیتوشیمی
شیمی گیاهی یا فیتوشیمی شاخه ای از علم شیمی است که به بررسی و مطالعه خواص دارویی و شیمیایی گیاهان مختلف می پردازد. این گرایش نقش قابل توجهی در پیشرفت صنعت داروسازی و بطورکلی سالیان زیادی با شیمی گیاهان دارویی ارتباط داشته است.
یک کارشناس ارشد فیتوشیمی یا فیتوشیمیست قادر به استخراج ،اندازه گیری ،شناسایی ترکیب های موثر گیاهان دارویی در اشل آزمایشگاهی و صنعتی است و عموما بازارکار این متخصصین در شرکت های دارویی و مراکز تحقیقاتی است.
گرایش شیمی دارویی
رشته شیمی دارویی گرایشی از رشته شیمی است که در مورد کشف ،سنتز ،شناسایی و تفسیر شیوه اثر ترکیب های فعال زیستی درسطح مولکولی مطالعه می کند که عمدتا داروها موضوع مورد بحث و مطالعه هستند. متخصصین و فارغ التحصیلان رشته شیمی دارویی طبیعتا در محیط های آزمایشگاهی ،شرکت های دارو سازی ، مراکز تحقیقاتی و تجهیزات پزشکی مشغول به فعالیت می شوند.
